Czy przewlekła obturacyjna choroba płuc dotyczy wyłącznie płuc? Co to znaczy, że POChP to choroba ogólnoustrojowa? Czym są choroby współistniejące?
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest chorobą, której klasycznymi objawami są przewlekły kaszel (głównie poranny), duszność występującą przy wysiłku, czy przewlekłe utrudnione odkrztuszanie plwociny (przeczytaj więcej o przyczynach, objawach i profilaktyce POChP). Jednak POChP wpływa nie tylko na płuca. Należy do chorób ogólnoustrojowych, co oznacza, że jej skutki powodują zmiany także w innych układach ciała.
Dlaczego POChP wpływa nie tylko na płuca?
Aby zrozumieć, dlaczego POChP ma tak szeroki wpływ na organizm, należy przypomnieć główne cechy tej choroby.
Po pierwsze – jest to schorzenie, któremu towarzyszy przewlekły proces zapalny toczący się w drzewie oskrzelowym. Ponadto jest to choroba postępująca, czyli jej nasilenie z czasem pogłębia się, zwłaszcza gdy trwa narażenie na czynniki uszkadzające płuca (przede wszystkim dym tytoniowy). Jej kolejną cechą jest nieodwracalna obturacja, czyli zwężenie światła oskrzeli. POChP może mieć też różny przebieg, zależnie od przypadku. Objawy POChP sprawiają, że pacjenci często ograniczają aktywność fizyczną z powodu duszności. Dodatkowo większość chorych podaje w wywiadach wieloletnie palenie tytoniu, który uszkadza nie tylko płuca, ale również naczynia krwionośne.
Właśnie te różnorodne czynniki – przewlekły proces zapalny (który zachodzi nie tylko w płucach, ale także poza nimi), niedotlenienie, zmiany anatomiczne, a także ograniczona aktywność fizyczna, powodują nie tylko wyniszczenie płuc, ale również skutki wielonarządowe. Dlatego POChP jest to choroba ogólnoustrojowa.
Jakie skutki ogólnoustrojowe może wywołać POChP?
Już wiemy, że POChP to choroba ogólnoustrojowa. Dokładniej oznacza to, że może powodować negatywne konsekwencje dla całego organizmu. Są to między innymi:
- kacheksja (wyniszczenie),
- zanik i zaburzenia czynności mięśni szkieletowych,
- ubytek masy kostnej,
- niedokrwistość,
- zaburzenia czynności centralnego układu nerwowego.
Choroby współistniejące
Skutki ogólnoustrojowe POChP wpływają niestety na kształtowanie się innych chorób. Oznacza to, że POChP w większości przypadków towarzyszą najczęściej dodatkowe schorzenia, które na pierwszy rzut oka nie wydają się mieć związku z chorobą płuc. Są to tzw. choroby współistniejące. Wpływają one na stan kliniczny pacjentów i pogarszają rokowanie. Zwiększają także ryzyko wystąpienia raka płuca.
Jakie są choroby współistniejące z POChP?
- rozstrzenie oskrzeli,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroba niedokrwienna serca,
- zaburzenia rytmu serca,
- udar mózgu,
- cukrzyca i zespół metaboliczny,
- osteoporoza,
- niedokrwistość normocytowa,
- zaburzenia lękowo-depresyjne.
O czym warto pamiętać podczas wizyty u lekarza?
W związku z ogólnoustrojowym charakterem POChP podczas wizyty u pulmonologa czy lekarza pierwszego kontaktu koniecznie trzeba powiedzieć o swoich innych chorobach. To pomoże lekarzowi postawić właściwą diagnozę. Nawet cukrzyca, nadciśnienie czy depresja mogą współwystępować z postępującą, a nie rozpoznaną jeszcze chorobą płuc!
Dlatego nawet gdy przychodzi się do lekarza z dusznością i kaszlem, należy powiedzieć też o takich schorzeniach, które na pierwszy rzut oka nie są związane z płucami.
Wpis powstał we współpracy z lekarzem pulmonologiem, dr n. med. Krystyną Komnatą.
Jeżeli chcesz regularnie pogłębiać swoją wiedzę o zdrowiu płuc
– zapraszamy na nasz codwutygodniowy newsletter.