Leczenie nebulizacyjne (aerozolami) jest główną formą terapii obturacyjnych chorób płuc. Na czym polega nebulizacja i dlaczego jest to zalecana forma leczenia? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dzisiejszym artykule. Dowiesz się również, jak prawidłowo ją wykonać! 
Czym jest nebulizacja?
Nebulizacja polega na wytworzeniu aerozolu drobin leków i wprowadzaniu ich do płuc. Dzięki temu leki są dostarczane bezpośrednio do dróg oddechowych. Leczenie nebulizacyjne wymaga użycia specjalnego urządzenia – nebulizatora.
Nebulizatory – wygodne w użyciu
Najczęściej stosowane urządzenia do nebulizacji to nebulizatory pneumatyczne. Posiadają one kompresor sprężający powietrze, które następnie przepływając przez roztwór leku, rozpyla go na maleńkie kropelki. Urządzenia te nadają się do podawania wszystkich leków stosowanych w nebulizacji i są wygodne w użyciu. Ich uniwersalność oraz postępująca miniaturyzacja powodują, iż są powszechnie stosowane nie tylko w szpitalach, sanatoriach czy ambulatoriach, ale także w domu i w czasie podróży.
Zalety nebulizacji
Nebulizacja ma wiele zalet. Najważniejsze z nich to:
- Łatwość wykonania.
- Niezależność od koordynacji oddechowej chorego (nie trzeba synchronizować swojego oddechu z rytmem pracy urządzenia, dzięki temu ta forma terapii sprawdzi się zarówno u dzieci, osób starszych, jak i osób niewspółpracujących).
- Osiągnięcie wysokiego, miejscowego stężenia leku na śluzówce dróg oddechowych.
- Szybki efekt kliniczny.
- Brak lub nieznaczne objawy niepożądane.
- Szansa dobrania indywidualnej dla każdego chorego dawki i rodzaju leku.
- Możliwość równoczesnej farmako – i tlenoterapii u chorych korzystających z koncentratorów tlenu w domu.
Jak prawidłowo wykonać nebulizację
Nebulizator należy połączyć z ustnikiem lub maską twarzową. Wlać do pojemnika 2-3 ml leku z gotowych pojemników lub z butelki od 20-40 kropli.
Uwaga: W przypadku nebulizacji przez ustnik bez użycia maski pacjent powinien go przytrzymać zębami i szczelnie objąć ustami. W przypadku nebulizacji przez maskę powinna ona szczelnie przylegać do twarzy. Nieszczelność zmniejsza efektywną dawkę leku odkładającego się w oskrzelach nawet o 50-80%!
- W trakcie inhalacji należy pogłębić wdech i wykonywać go przez usta (ale tak, aby unikać hiperwentylacji), a na szczycie wdechu na krótko zatrzymać oddech (manewr ten zwiększa depozycję, czyli odkładanie się nebulizowanego leku w oskrzelikach).
- Inhalację wykonuje się przez około 5-10 minut. Wówczas wykorzystanie leku jest najbardziej efektywne. Następnie można zakończyć, nawet jeśli jeszcze pozostał płyn w pojemniku.
Uwaga: Dzieci powinny wykonywać inhalacje pod nadzorem osób dorosłych.
- Inhalację należy przerwać, gdy w nebulizatorze nie powstaje już aerozol oraz natychmiast w razie wystąpienia niepożądanych objawów, takich jak duszności, sinica lub (szczególnie u dzieci) znaczny niepokój.
Leki stosowane w nebulizacji
Wachlarz rodzajów leków, które mogą być podawane w nebulizacji jest szeroki, i obejmuje:
- Leki rozszerzające oskrzela – mogą być one podawane w razie duszności lub regularnie (2-3 razy na dobę).
- Sterydy wziewne – podawane regularnie co 12 godzin.
- Leki mukolityczne, rozrzedzające wydzielinę dróg oddechowych – podawane w godzinach porannych, po czym wymagane jest usunięcie wydzieliny przez efektywny kaszel i wspomaganie oklepywaniem pleców.
- Sól fizjologiczna w celu nawilżenia dróg oddechowych.
- Stężony roztwór solanki w celu wymuszenia kaszlu.
- Antybiotyki.
Warto wspomnieć, że istnieje możliwość podawania jednocześnie dwóch rodzajów leków (rozszerzających oskrzela i sterydów). Nie wolno natomiast łączyć leków mukolitycznych z innymi lekami.
Podsumowanie
Skuteczność terapii wziewnej zależy od wielu czynników, ale najważniejszym jest znajomość zasad i prawidłowych technik przyjmowania leków i współpraca z lekarzem.
Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Krystyna Komnata – pulmonolog, internista.
Jeżeli podobał Ci się artykuł i chcesz budować z nami swoją wiedzę o zdrowiu płuc – zapraszamy na regularny, codwutygodniowy newsletter „Życia bez duszności”.