Oddychanie wydaje się zwykłą, codzienną czynnością. Prawie go nie zauważamy, chyba że pojawiają się jakieś trudności albo podczas ćwiczeń ktoś każe nam oddychać “głęboko”. Fizjoterapeuta Paweł Janus, specjalizujący się w rehabilitacji chorób układu oddechowego, podpowiada, jak oddychać prawidłowo, by pomóc swojemu zdrowiu.
Co wiesz o oddychaniu? Wydaje się, że to czynność fizjologiczna, która po prostu “dzieje się” sama. Wdech – wydech – wdech – wydech. W rzeczywistości jest to jednak proces dość złożony – i nie każdy intuicyjnie oddycha prawidłowo. Gdy pojawiają się jakieś problemy oddechowe, czy choroby płuc, może się okazać przydatna wiedza, jak oddychać poprawnie.
Korzyści prawidłowego oddechu dla astmatyków i osób z POChP
Zacznijmy od podstaw i bazy. To dzięki oddechowi dostarczamy komórkom niezbędny do życia tlen. Jest bardzo ważny dla każdego człowieka – jednak właśnie dla osób z astmą czy przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) zasady prawidłowego oddechu nabierają szczególnego znaczenia.
Osoby cierpiące z powodu POChP wdrażając nawyk prawidłowej wentylacji mogą zmniejszyć wysiłek oddechowy związany z pobieraniem powietrza. Astmatycy natomiast oddychając prawidłowo, oddalają od siebie ryzyko kolejnego napadu astmatycznego.
Jak oddychać w spoczynku, a jak w wysiłku?
Przejdźmy do sedna! No więc jak oddychać prawidłowo? Przede wszystkim, warto pamiętać, że oddech powinien być dostosowany do sytuacji. Inaczej oddychamy leżąc, inaczej uprawiając sport, a jeszcze inaczej stresując się. Aby dowiedzieć się, czy oddychasz dobrze, dzielimy się zwięzłym niezbędnikiem prawidłowego oddechu. Możesz także pobrać infografikę, dzięki której sprawdzisz, czy Ty oddychasz prawidłowo – zostaw nam swojego maila, a prześlemy Ci prosty test. Czy zdobędziesz 10 punktów? Polecamy zrobić test zanim przejdziesz do dalszego czytania, żeby nie sugerować się przy odpowiedziach!
Kilka ważnych zasad poprawnego oddychania
- Pamiętaj, najważniejsza jest postawa. Niezależnie od pozycji ciała, tylko sylwetka wyprostowana gwarantuje prawidłową pracę mięśni oddechowych i właściwą mechanikę klatki piersiowej.
- W spoczynku należy oddychać wyłącznie przez nos; w wysiłku i ćwiczeniach oddechowych najczęściej dobiera się powietrze przez nos, a wydycha przez usta. Prowadzenie oddechu wyłącznie przez usta powinno być zarezerwowane dla reakcji „walcz lub uciekaj”.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ: Jeżeli w wysiłku nie ma możliwości utrzymać rytmu wdech-nos, wydech-usta, powinno się zmniejszyć obciążenie do poziomu umożliwiającego prawidłową wentylację.
- Dobieranie powietrza przez nos jest ważne, ponieważ tylko taką drogą zostanie ono oczyszczone, ogrzane i nawilżone nim osiągnie nasze drzewo oskrzelowe.
- Prawidłowy oddech powinien być: wolny, spokojny, bezwysiłkowy, delikatny, miarowy, bezgłośny, wykonany bez dodatkowych napięć w układzie mięśniowym. Objętość pobieranego powietrza ma odpowiadać minimalnemu zapotrzebowaniu organizmu. Bez częstych wzdychnięć, prychnięć, ziewnięć, pogłębień.
- Oddech powinien angażować główny „tłok” oddechowy, czyli przeponę. Aby sprawdzić, czy ją angażujesz, ułóż ręce po bokach klatki piersiowej. Kłębem kciuka znajdź dolne żebra i postaraj się wyczuć ich sprężystość. Jeżeli podczas oddechu wyczuwasz minimalny ruch dolnych żeber, to znak, że oddychasz prawidłowo.
- Oddech nieprawidłowy (dysfunkcyjny) charakteryzuje się oddychaniem wyłącznie przez usta, nadmierną ilością pobieranego powietrza, nieregularnością, ciężarem oraz głośnością. Dysfunkcyjny sposób oddychania należy skorygować.
Wprowadź zdrowe nawyki i oddychaj prawidłowo!
Czy któryś z punktów jest dla Ciebie nowością? Mamy nadzieję, że wprowadzisz do swojego codziennego funkcjonowania korzystne nawyki bazując na zdobytej wiedzy.
Pamiętaj, że oddech jest jednym z kluczowych czynników dla zdrowia. Wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, dostarczając wszystkim komórkom tlen. Więc jeśli dostrzegasz w swoim sposobie oddychania jakieś nieprawidłowości, być może warto rozważyć konsultację ze specjalistą: fizjoterapeutą lub pulmonologiem, by wykluczyć choroby i przede wszystkim wpuścić do swojego życia więcej tlenu i energii. 🙂
Wpis powstał we współpracy z fizjoterapeutą Pawłem Janusem.
Jeżeli podobał Ci się artykuł i chcesz budować z nami swoją wiedzę o zdrowiu płuc
– zapraszamy na nasz regularny, codwutygodniowy newsletter.