Diagnostyka astmy – co jest konieczne? Jak wygląda proces rozpoznania choroby? Jakie badania wykonuje się, aby postawić diagnozę? O co zapyta lekarz podczas wizyty?
Kiedy występują niepokojące objawy, takie jak kaszel, świsty, uczucie ścisku w klatce piersiowej, czy duszność – najlepiej zgłosić się do pulmonologa. Jedną z możliwych chorób może okazać się astma. Jak przebiega proces diagnostyki? Przejdź go razem z nami i przygotuj się.
Wizyta lekarska. O co zapyta Cię lekarz? Test ACT
Przed przyjściem na umówioną wizytę, dobrze jest się przygotować. Warto śledzić, a nawet zapisać, swoje objawy i ich częstotliwość. Najłatwiej jest wykonać przed wizytą test ACT™ (ang. Asthma Control Test – Test Kontroli Astmy. Tutaj znajdziesz, jak taki test wygląda. To pytania, które sam sobie musisz zadać i które lekarz zada Ci na każdej wizycie! Odnosi się on m.in. do występowania objawów, takich jak duszności, świszczący oddech, kaszel, ucisk w klatce piersiowej, w ciągu ostatnich 4 tygodni.
Zaobserwuj objawy, tj. duszność, kaszel, świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej
w ciągu ostatnich 4 tygodni oraz zanotuj ich częstotliwość i okoliczności występowania –
podczas wizyty zapyta o nie lekarz.
W gabinecie lekarz przeprowadzi wywiad – oprócz pytań z testu ACT zapyta też m.in. jaki charakter mają duszności, w jakich sytuacjach się nasilają, czy masz stwierdzone alergie, jakie przyjmujesz leki itp.
W dalszej kolejności wykona dokładne badanie fizykalne, oceniając funkcjonowanie dróg oddechowych, a także może zlecić dodatkowe badania diagnostyczne. Właściwa diagnoza wymaga najczęściej serii różnych pomiarów.
Astmę rozpoznaje się na postawie charakterystycznych objawów, które wynikają ze zwężenia dróg oddechowych. Dla choroby typowa jest zmienność objawów i czas ich występowania, co może sugerować potwierdzenie rozpoznania.
Badania pomocne przy diagnostyce astmy
Następnie, w przypadku podejrzenia astmy, najczęściej wykonuje się serię badań, które dobiera indywidualnie lekarz. Na czym polegają? Co pozwalają ocenić? Poniżej przedstawiamy kilka z nich, natomiast dokładniejszy ich opis zamieścimy w kolejnych artykułach.
Spirometria
Podstawowym badaniem czynności układu oddechowego jest spirometria. Badanie wykonywane jest przy pomocy urządzenia zwanego spirometrem. Ponieważ badanie nie jest łatwe, jego przeprowadzenie wymaga ścisłej współpracy pacjenta z personelem, który udziela szczegółowego instruktażu. Spirometrię wykonuje się w celu oceny odwracalności obturacji oskrzeli oraz do monitorowania przebiegu choroby. U wielu pacjentów wynik badania może być prawidłowy.
Pomiar PEF (ang. Peak Expiratory Flow)
Do oceny dobowej zmienności drożności oskrzeli wykorzystywane jest urządzenie zwane PeakFlowMeter (inaczej pikflometr). Pomiar PEF (szczytowego przepływu wydechowego) jest manewrem prostym i może być wykonywany w warunkach domowych.
Test nadreaktywności oskrzeli
Jeżeli obecne są kliniczne objawy astmy bez dowodów zmienności obturacji, można wykonać test nadreaktywności oskrzeli – czyli seryjne próby prowokacyjne.
Badanie radiologiczne płuc
Badanie radiologiczne płuc zalecane jest w celu wykluczenia innych przyczyn duszności i kaszlu niż astma.
Testy alergiczne
Aby potwierdzić alergiczny charakter astmy i móc zastosować profilaktykę oraz immunoterapię swoistą (odczulanie), zaleca się wykonanie testów alergicznych.
Pomiar tlenku azotu
Pomiar tlenku azotu w wydychanym powietrzu służy do oceny nasilenia stanu zapalnego w oskrzelach.
Masz wizytę lekarską i badania za sobą. Co dalej?
Seria badań może potwierdzić lub wykluczyć astmę u pacjenta. Może być również zdiagnozowana inna choroba. W przypadku astmy – warto pamiętać, że bardzo ważne jest utrzymywanie choroby w stanie dobrej kontroli. Astma to choroba nieuleczalna, jednak przy prawidłowo zastosowanym leczeniu i zaangażowaniu pacjenta w proces leczenia i samokontroli jej objawy można zmniejszać, a nawet niwelować do zera. Zdobywając wiedzę o tym, jak prawidłowo postępować przy tej chorobie, i wdrażając ją w życie, można zdecydowanie poprawić swój komfort funkcjonowania na co dzień.
Więcej o astmie, jej przyczynach, czynnikach wyzwalających napady astmy, czy statystyce przeczytasz w naszym poprzednim artykule.
Wpis powstał we współpracy z dr n. med. Krystyną Komnatą, pulmonologiem, internistą.
Jeżeli podobał Ci się artykuł i chcesz budować z nami swoją wiedzę o zdrowiu płuc
– zapraszamy na nasz regularny, codwutygodniowy newsletter.