Pandemia choroby COVID-19 wpłynęła na wiele obszarów codziennego życia każdego z nas. Aktualnie (styczeń 2022) mamy w Polsce najwyższe wskaźniki zarażeń od jej początku. Co w czasie pandemii jest szczególnie ważne dla chorych na POChP?
O COVID-19 wie każdy. A o POChP?
W 2021 roku liczba osób zakażonych chorobą COVID-19 wyniosła 2,8 miliona osób. Liczbę osób chorujących na POChP w Polsce szacuje się na 2 miliony. Obie te liczby są przytłaczające. Jednak o COVID-19 wie każdy, a o POChP wiele osób nigdy nie słyszało.
W 2019 roku POChP było według raportów WHO trzecią przyczyną śmierci na świecie (tuż po chorobie niedokrwiennej serca i zawale). Jednak przy odpowiedniej diagnozie można ją leczyć i poprawiać jakość życia! Dlatego tak ważna jest świadomość istnienia POChP i podjęcia działań w kierunku jej leczenia.
Więcej o tym, skąd się bierze POChP, czym się objawia, a także jak jej zapobiegać i ją leczyć, pisaliśmy w tym artykule.
Jak wpływa POChP na COVID-19?
Dla osób chorych na POChP obawa przed zarażeniem się COVID-19 jest dodatkowym czynnikiem stresującym, utrudniającym codzienne zmagania z chorobą przewlekłą. Dlatego tak ważne jest zrozumienie i budowanie świadomej postawy w walce z tymi chorobami.
POChP i COVID-19 mają ze sobą kilka cech wspólnych: obie choroby mogą prowadzić do niewydolności oddechowej i obie wpływają na funkcjonowanie wielu układów. Jednak w rzeczywistości to całkiem różne jednostki chorobowe: COVID-19 jest chorobą zakaźną, powodowaną przez wirusa SARS-CoV-2. Natomiast POChP to choroba przewlekła powodowana najczęściej przez czynniki środowiskowe (m.in. dym papierosowy, szkodliwe pyły lub gazy).
Na podstawie dotychczasowych badań naukowych nie wydaje się, żeby POChP zwiększała ryzyko zarażenia się wirusem SARS-CoV-2. Jednak może zwiększać ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 lub zgonu z powodu tej choroby. Dlatego…
Niezwykle ważne jest, by chorując na POChP w szczególny sposób zapobiegać zakażeniu wirusem SARS-CoV-2.
Jak zapobiegać zakażeniu SARS-CoV-2?
Chorując na POChP, należy dbać szczególnie, aby uniknąć zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Zaleca się stosowanie wszelkich podstawowych metod zapobiegania zakażeniu:
- zachowywanie dystansu społecznego,
- częste mycie rąk,
- noszenie maseczek w przestrzeni publicznej,
- szczepienia przeciwko COVID-19.
Sposoby te nie dają stuprocentowej pewności uniknięcia zakażenia, jednak znacznie zmniejszają ryzyko zachorowania oraz ciężkiego przebiegu choroby.
Jaką maseczkę nosić?
Jedną z metod zapobiegania zakażeniu jest noszenie maseczek.
Aby chronić się skuteczniej, warto wybierać dobrze przylegające do twarzy maski, np. typu FFP2 lub N95. Mają one niestety też swoją wadę – mogą wpływać niekorzystnie na wentylację, co odczuwają osoby borykające się z nasiloną dusznością. Natomiast noszenie maseczki chirurgicznej nie powinno utrudniać oddychania nawet u chorych z ciężką obturacją.
W razie problemów z oddychaniem przez maseczkę zawsze warto też sprawdzić, czy trudności nie wynikają z niedrożnego nosa.
To COVID-19 czy zaostrzenie POChP?
Przy POChP nawet łagodne objawy sugerujące zakażenie SARS-CoV-2, takie jak gorączka, utrata węchu, nasilenie duszności lub kaszlu, czy bóle mięśni, powinny skłonić do zrobienia badania i testu w kierunku COVID-19, ponieważ odróżnienie objawów COVID-19 od objawów zaostrzenia POChP może być trudne.
Odróżnienie objawów COVID-19 od objawów zaostrzenia POChP może być trudne.
Dlatego nawet łagodne objawy sugerujące zakażenie koronawirusem powinny skłonić osoby z POChP do zrobienia testu na COVID-19.
Zignorowanie początkowych objawów zakażenia SARS- CoV-2 może opóźnić rozpoznanie, co jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ przebieg choroby prowadzi do niewydolności oddechowej.
Spirometria w pandemii – można czy nie można?
Spirometria jest badaniem, dzięki któremu można zdiagnozować POChP, a także ocenić stopień nasilenia tej choroby.
Nie każdy wie, że na początku pandemii spirometria była znacznie ograniczana, jako badanie generujące aerozol oraz z powodu braku opracowanych zabiegów zabezpieczających personel. Można było ją wykonywać tylko u pacjentów wymagających pilnej diagnostyki lub kwalifikacji do zabiegów inwazyjnych.
Aktualnie badanie jest bezpieczniejsze dzięki zaszczepieniu pacjentów i personelu oraz specjalnemu przygotowywaniu pracowni do pracy w warunkach reżimu sanitarnego (kurtyny, filtry, odzież barierowa).
Mam POChP – co jeśli zachoruję na COVID-19?
W czasie pandemii COVID-19 postępowanie diagnostyczne w grupie pacjentów z POChP stanowi duże wyzwanie. Jednak leczenie COVID-19 u pacjentów z POChP przebiega podobnie, jak u każdego innego chorego.
W przypadku zachorowania, szczególnie ważne jest kontynuowanie dotychczas stosowanego leczenia wziewnego. Leczenie może być prowadzone w domu, pod warunkiem stabilności układu oddechowego i stałego monitorowania saturacji. Pacjenci z postępującą niewydolnością oddechową (nasilaniem duszności, spadkiem saturacji) muszą być leczeni w szpitalu.
Przebyłem COVID-19. Co dalej?
Brak jest jeszcze danych na temat odległego wpływu COVID-19 na czynność płuc. Dlatego u chorych po przebytym zachorowaniu wskazana jest kontrola radiologiczna po upływie około 12 tygodni. Dalsze kontrole powinny zależeć od ciężkości przebiegu SARS-CoV-2, aktualnego obrazu radiologicznego i stanu klinicznego pacjenta.
Niezbędna jest także ocena możliwości wdrożenia rehabilitacji oddechowej i ogólnoustrojowej, która różni się u pacjentów po przebytym zakażeniu SARS-CoV-2. Rehabilitacja może być prowadzona w warunkach domowych lub w ośrodkach rehabilitacyjnych.
Natomiast już wiadomo, że pełny powrót do zdrowia wymaga czasu.
Warto wiedzieć! Rehabilitacja na NFZ
W niektórych przypadkach po przebytej chorobie COVID-19 może być konieczna rehabilitacja. Warto wiedzieć, że istnieją placówki, które realizują rehabilitację po COVID-19 w ramach NFZ. Lista placówek jest dostępna tutaj.
Podsumowanie
Przewlekła obturacyjna choroba płuc może zwiększać ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Dlatego chorując na POChP warto szczególnie uważać, by nie zarazić się koronawirusem. Możemy w tym celu stosować podstawowe środki ostrożności – szczepienia przeciw COVID-19, noszenie maseczek, zachowywanie odpowiedniego dystansu, częste mycie rąk.
Gdy mając POChP zachorujemy na COVID-19, leczenie będzie wyglądać podobnie jak u pacjentów bez POChP. Jedynie w przypadku postępującej niewydolności oddechowej – będzie konieczne leczenie szpitalne.
Po przebyciu zakażenia zaleca się skontrolować swoje płuca, a w niektórych przypadkach wdrożyć rehabilitację.
Źródła:
Coronavirus Pandemic (COVID-19) – Our World in Data, www.ourworldindata.org/covid-deaths; Dostęp: 24.01.2022
Halpin DMG i inni. Global Initiative for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Lung Disease. The 2020 GOLD Science Committee Report on COVID-19 and Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Am J Respir Crit Care Med. 2021; 203(1): 24-36.
Niżankowska-Mogilnicka E., Mejza F., Buist A.S. i wsp. Prevalence of COPD and tobacco smoking in Malopolska region-results from the BOLD study in Poland. Pol. Arch. Med. Wewn. 2007; 117: 402–410.
WHO’s Global Health Estimates Leading causes of death and disability 2000-2019: A visual summary, www.who.int/data/stories/leading-causes-of-death-and-disability-2000-2019-a-visual-summary, Dostęp: 24.01.2022
www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2, Dostęp: 1.02.2022
Wpis powstał we współpracy z dr n. med. Krystyną Komnatą, pulmonologiem, internistą.
Jeżeli podobał Ci się artykuł i chcesz budować z nami swoją wiedzę o zdrowiu płuc
– zapraszamy na regularny, codwutygodniowy newsletter „Życia bez duszności”.