Zastanawiałeś się kiedyś, czy Twoje nagłe pogorszenie stanu zdrowia wynika z POChP? Myślałeś o tym, czy nasilone objawy wymagają szybkiej interwencji? Jak zaostrzenia POChP wpływają na aktualny stan zdrowia a jak na postęp choroby?
Czym są zaostrzenia POChP?
Zaostrzenia są istotnymi zdarzeniami w naturalnym przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
Można je zdefiniować jako utrzymujące się nasilenie objawów ze strony układu oddechowego, których początek jest nagły i które zwykle skłaniają chorego do poszukiwania pomocy medycznej. Zaostrzenia są związane zarówno z procesem zapalnym w drogach oddechowych, jak i z zapaleniem ogólnoustrojowym. Powodują szybsze pogarszanie się czynności płuc oraz ogólnego stanu zdrowia. Dlatego głównym celem leczenia POChP jest opóźnienie wystąpienia zaostrzenia, a jeśli już do niego dojdzie, to powinno być ono leczone niezwłocznie.
Jak rozpoznać zaostrzenia POChP?
Zaostrzenie można rozpoznać, kiedy pewne charakterystyczne objawy pojawią się lub wystąpią w zwiększonym nasileniu. Są to:
- duszność,
- kaszel,
- znaczna gęstość plwociny,
- ropny wygląd plwociny,
- uczucie ucisku w klatce piersiowej.
Ponadto może się pojawić pogorszenie samopoczucia, zmniejszenie tolerancji wysiłku, przyspieszenie oddechu i zwiększona akcja serca.
Zaostrzenia pojawiają się nagle albo stopniowo. Nagle – czyli gwałtownie lub w ciągu minut lub godzin. A stopniowo – czyli kiedy objawy narastają w ciągu kilku dni.
Przyczyny zaostrzeń POChP
Zaostrzenia mogą być wywołane przez wirusy, bakterie, drobnoustroje atypowe, zanieczyszczenia środowiska, choroby współwystępujące np. niewydolność serca. Jednak w niektórych przypadkach dokładna przyczyna może pozostać nieznana.
Wirusy wywołują około 50% wszystkich zaostrzeń i uszkadzając nabłonek oddechowy, mogą predysponować do zakażeń bakteryjnych.
W jaki sposób przebiegają zaostrzenia?
Przebieg zaostrzeń jest różny, od łagodnych epizodów, które można leczyć w warunkach domowych, do zdarzeń zagrażających życiu, które wymagają pobytu w szpitalu i wspomagania wentylacji.
U chorych z częstymi zaostrzeniami występuje szybsze pogorszenie czynności płuc i ogólnego stanu zdrowia, pogorszenie jakości życia oraz ograniczenie zdolności do wykonywania czynności dnia codziennego.
Jak przeciwdziałać zaostrzeniom?
Ważne jest zapobieganie zaostrzeniom zarówno metodami niefarmakologicznymi, jak i farmakologicznymi. Najważniejsze z tych sposobów to:
- higieniczny tryb życia, czyli unikanie kontaktów z osobami chorymi, ubiór stosowny do pogody, dbanie o wypoczynek i relaks,
- prawidłowe odżywianie,
- regularna aktywność fizyczna,
- nawodnienie,
- unikanie zanieczyszczeń powietrza,
- rehabilitacja ogólnoustrojowa i oddechowa,
- szczepienie przeciwko pneumokokom i coroczne szczepienia przeciwko grypie,
- regularne stosowanie leków.
Kiedy skontaktować się z lekarzem?
Jeśli czujesz, że duszność i kaszel są nasilone bardziej niż dotychczas i nie odpowiadają na doraźne stosowanie leku rozkurczającego oskrzela to warto od razu skontaktować się z lekarzem. Osoby chore na POChP, często nie są świadome powagi sytuacji oraz zagrożeń wynikających z choroby, na które są narażone. W przypadku występującej gorączki oraz notorycznego odkrztuszania zwiększonej ilości żółtej lub zielonkawej plwociny również powinieneś niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, który na pewno wskaże Ci odpowiednią drogę w dalszym leczeniu.
Podsumowanie
Należy pamiętać, że jednym z dwóch najważniejszych celów w leczeniu POChP jest zapobieganie zaostrzeniom. A zatem nie powinno się lekceważyć objawów, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Przede wszystkim warto skupić się na zdrowym trybie życia, szczepieniach profilaktycznych i unikaniu narażeń na infekcje.
Źródła:
Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Global strategy for diagnosis, management and prevention of chronic obstructive pulmonary disease (Report 2022). Pobrano 20.03.2022: https://goldcopd.org/2022-gold-reports-2/
Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Krystyna Komnata – pulmonolog, internista
Jeżeli podobał Ci się artykuł i chcesz budować z nami swoją wiedzę o zdrowiu płuc – zapraszamy na regularny, codwutygodniowy newsletter „Życia bez duszności”.